Ook burgers kunnen verdienen aan koolstofkredieten
Carbon credits ofwel koolstofkredieten, een veel besproken onderwerp anno 2023 in relatie tot klimaatverandering en de grote vervuilers in de wereld. Buurland Guyana is het eerste land in de regio dat koolstofkredieten heeft verkocht, en wel aan oliegigant Hess Corporation voor 75 miljoen Amerikaanse dollars. Hoelang is het wachten op de Surinaamse overheid en moet dat?
Suriname, de volgende in rij wanneer het komt tot de verdere ontwikkelingen van zijn olie-industrie, ziet het verkopen van koolstofkredieten ook als een manier om fondsen binnen te krijgen om onder andere ‘de longen van de aarde’, het Amazoneregenwoud, te beschermen. Maar moet hiervoor gewacht worden op de Surinaamse overheid?
De inheemsen en de tribale volken hoeven niet op de overheid te wachten om koolstofkredieten in hun gebieden te verkopen. Hoewel het grondenrechtenvraagstuk nog niet is opgelost en geregeld bij wet, beschikken deze gemeenschappen over gemeenschapsbossen.
Nergens in de Surinaamse wetgeving is er een beperking in dat gemeenschappen kunnen bundelen en hun gronden ter beschikking te stellen voor de verkoop van de koolstofkredieten. De gemeenschappen kunnen op zo een manier de gelden in eigen beheer gebruiken voor de ontwikkeling en bescherming van zichzelf. In het buitenland zijn er zelfs bedrijven en organisaties die hierin begeleiden.
Er is echter hierover weinig bekend in Suriname. Vast staat dat niet alleen de Surinaamse overheid, maar ook burgers kunnen verdienen door koolstofkredieten te verkopen. Wordt dit bewust gedaan? Een samenbundeling van de inheemse en de tribale volken om de bossen in hun woongebieden te beschermen en te behouden, kan ze de nodige financiële middelen opleveren voor de verdere ontwikkeling.
Wat zijn koolstofkredieten?
Een koolstofkrediet is een certificaat dat bedrijven of projecten kunnen kopen of verkopen wanneer de uitstoot van 1 ton CO2 is vermeden of uit de atmosfeer is verwijderd. Dit houdt in dat een land wordt betaald om zijn status van ‘negatief’ bij de uitstoot van broeikasgassen te behouden.
Volgens recente gegevens van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) draagt Suriname 0,003 procent bij aan de totale uitstoot van broeikasgassen in de wereld, terwijl het land op plekje 102 staat voor de negatieve effecten van klimaatverandering.
Afkijken
Suriname mag zeker wel een kijkje nemen bij buurland Guyana hoe de voorbereidingen zijn geweest om zo ver te komen tot het overgaan van de verkoop van koolstofkredieten. De Guyanezen hebben het zeker niet gemakkelijk gehad en wordt de overeenkomst met Hess Corporation nog steeds in twijfel getrokken.
In de bossen van Suriname wonen nog altijd de inheemsen en de tribale volken. De Guyanese regering heeft besloten 15 procent van de inkomsten uit zijn Carbon Credits verkoop te kanaliseren naar de inheemsen. Echter zijn zij hierover nooit geraadpleegd. In december 2021 werd bekend dat de Surinaamse regering een koolstofkredietovereenkomst heeft getekend met TotalEnergies.
Het geld voorziet in een pakket van institutionele versterkingen aan strategische instituten, waaronder het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname (Nimos), de Stichting voor Bosbeheer en Bostoezicht (SBB) en directoraat Milieu van het ministerie van ROM, alsook in een integraal samenhangend programma om bosecosystemen te behouden.
Zo ver bekend zijn de gemeenschappen niet gehoord en is er geen specifiek percentage of deel dat teruggaat, zoals in Guyana naar de ontwikkeling en bescherming van deze gemeenschappen welke extra kwetsbaar zijn voor klimaatverandering.
Waar ligt de uitdaging dan?
Het verhandelen van koolstofkredieten is niet zo gemakkelijk. Niet alleen gebrek aan kennis speelt hier een rol, maar ook de juiste wegen bewandelen. Om een goede deal te kunnen sluiten is er een deskundig team nodig dat de belangen van de inheemsen en de tribale volken zal moeten behartigen. Een andere en gemakkelijke optie is het inhuren van een internationaal bedrijf als bemiddelaar. Maar hebben de gemeenschappen wel het geld hiervoor?
Waarde van koolstofkredieten
De meeste prijzen van koolstofkredieten liggen onder de 40 tot 80 Amerikaanse dollars per metrische ton niet-uitgestoten kooldioxide (CO2) die opgeslagen nodig is, om zo de opwarming van de aarde binnen een graad van 2 punten te houden, zoals bepaald in de Overeenkomst van Parijs. Hogere prijzen zijn nodig om de wereldwijde ‘emissiedoelstellingen’ te halen.
Carbon credit-mechanisme
De overgang van het Nationaal Instituut voor Milieu en Onderzoek in Suriname (Nimos) in een Nationale Milieu Autoriteit (NMA) is in volle gang. Dit valt op te maken uit de nota van wijziging van de Mileu Raamwet. Op 15 maart 2023 heeft het Nimos zijn 25-jarig bestaan gevierd. In een uitgebreid artikel hebben personen verbonden aan het Nimos, in verband met dit jubileum de toekomst van koolstofkredieten belicht.
Zo zal er een registratiesysteem worden ingevoerd om te voorkomen dat dubbelkredieten worden geclaimd. Bij het verdienen van dit kapitaal zal de NMA zowel de overheid, overheidsinstanties, inheemsen en marrons als andere actoren binnen de sector betrekken.
Niet blindstaren
Hoewel het zo gemakkelijk lijkt om door middel van de verkoop van koolstofkredieten aan financiële middelen te komen om ontwikkelingsprojecten te kunnen uitvoeren, moeten de gemeenschappen op hun hoede blijven. Verra is de marktleider op het gebied van certificering voor compensatieprogramma’s. Zij heeft een standaard ontwikkeld waaraan programma’s die koolstofkredieten uitgeven moeten voldoen.
Echter toont onderzoek van The Guardian en het Duitse weekblad Die Zeit aan, dat de CO2-compensatie uit deze projecten vaak weinig waard is. En ook dat de meeste projecten veel minder uitstoot compenseren dan ze beloven of helemaal geen impact hebben. Ook blijkt de grootte van nieuwe bossen vaak te worden overdreven en kan het laten staan van bos minder impact hebben dan voorgespiegeld. Ten slotte kunnen de projecten negatieve gevolgen hebben voor de mensenrechten.